TMMOB/ADANA İL
KOORDİNASYON KURULU ADANA KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇALIŞTAYI 14-15 MART 2012
SONUÇ BİLDİRGESİ
TMMOB/ADANA İL KOORDİNASYON KURULU
ADANA KENTSEL
DÖNÜŞÜM ÇALIŞTAYI
14-15 MART 2012
SONUÇ
BİLDİRGESİ
KENTSEL DÖNÜŞÜM
PROJELERİ
Ülkemizin korunması gerekli doğal,
tarihi ve kültürel yapı varlığı ve mekanları açısından zenginliği;
yerleşim ve yapılaşmaların büyük bir oranla çeşitli afet riskli
alanlarda yer alması; sosyo ekonomik yapıdaki dengesizlikler nedeniyle
giderek artan ve büyüyen yasadışı yapılanma gibi kentleri
çirkinleştiren ve çarpıtan nedenler kentsel dönüşümün gerekliliğini
giderek daha fazla hissettirmektedir.
Kentsel
Dönüşüm Projeleri; Kentlerin, ekonomik ve fiziksel çöküntüye
uğramış bölgelerinde iyileşme sağlayan, depreme dayanıklı konutlar
üreten, yaşam kalitesini artıran ve kent ekonomisinin güçlendirilmesini
amaçlayan, yurttaşı mağdur etmeyen tam tersine planlama ve uygulama
sürecine katan, kamu arazilerinin talanını önleyen, tasarım ve uygulama
kriterlerine sahip, yerel kalkınmayı da sağlayan nitelikte
olmalıdır.
Ancak bu şekilde özellikle dar
gelirli yurttaşların konut sorunlarına çözüm bulurken, sosyal yaşam
alanlarını yükselten yeşil alan, altyapı, eğitim ve sosyal donatı
yaratmak yoluyla yaşanabilir çevre ile sürdürülebilir planlama
hedeflerinin yaşama geçirilmesi yasal güvenceye kavuşturularak
sağlanmalıdır.
Mahalle sosyal kontrol ve
dayanışmanın kentlerde sağlandığı ve uzun bir tarihsellik içinde
oluşmuş sosyal ve mekansal bir olgudur. Yapılan kentsel dönüşüm
projeleriyle bunun yok edilmesi kentlerin sosyal yaşamına telafisi olmayan
bir hasar verecektir. Bu sebeple, kentsel dönüşüm projeleri
hazırlanırken bu husus göz önünde bulundurulmalıdır. Bunun için,
yüksek katlı, tek tip, dikey yapılaşma yerine, yatay düzlemde bir
yapılaşma ve bunun içinde mahalle yaşamını sağlayabilecek sosyal
donatı alanları sağlanmalıdır.
Kentsel
Dönüşüm bir bütün olarak ele alındığında toplumsal /sosyal
ilişkilerin dağılmasını önleyici, sosyal ayrımlaşma ve dışlanmayı
önlemede bireysel bağlantıların koparılmadığı, yerel kimlikleri olan
kentlinin yaşayış biçimleri, kültürleri, gelenek görenekleri,
bilinçlilik düzeyi, yöreden hoşnutluğu, mülk sahipliği analiz edilerek
kentsel dönüşüm sürecine girilmelidir.
Bu
çerçevede gerçekleştirilen Kentsel Dönüşüm Çalıştayı sonucunda
yapılan tespit ve öneriler aşağıdaki gibidir;
•• Parçacı
kentsel dönüşüm projeleri yerine kent nazım planıyla uyumlu
"Kentsel Dönüşüm Ana Planı" hazırlanarak proje alanlarının
öncelikleri ve etaplamalarına karar verilmesidir.
•• Dönüşüm
projelerine başlanmadan İhtiyaç ve beklenti çalışmaları, Sorun
Analizleri ve sosyo-ekonomik araştırmaların yapılmalıdır.
sans-serif; color: rgb(68, 68, 68); background-color: rgb(255, 255, 255);
text-align: justify;
">•• Seyhan nehri
Adana için bir şanstır. Her iki yakasının birlikte kentsel dönüşüm /
yenileme alanı olarak planlaması gereklidir.
•• Güven tesisi
için, proje alanındakiler belediyeler ve ilgili meslek kurum ve
kuruluşları ile diyalog kurularak kamuoyu sürekli bilgilendirilmelidir.
Ancak karar alma süreçlerine katılım şeffaf ve geniş olmalıdır.
sans-serif; color: rgb(68, 68, 68); background-color: rgb(255, 255, 255);
text-align: justify;
">•• Projelerin
içindeki yeni konutlarda sürdürülebilir yaşam süresi
değerlendirilmekte midir? (Yani bahçeli evde tek yaşamaya alışanların
apartman kültürüne ve giderlerine adaptasyonu açısından)
sans-serif; color: rgb(68, 68, 68); background-color: rgb(255, 255, 255);
text-align: justify;
">•• Kentsel
Dönüşüm Alanları, Zemin olarak sağlam yerlerden başlanmalı. Bu
yöntem hem binaların uzun ömürlü olması ve vatandaşları motive etmesi
açısından önemlidir.
•• Dönüşüm
düşünülen alanlarda, belirgin bina tipolojileri olmamalı, her
bölge için sosyal yapı ve mevcut fiziki çevre doku ve yönlenme dikkate
alınarak alan büyüklüğü saptanmalıdır.
•• Mevcut binalar
yıkıldıktan sonra mikro bölgeleme çalışması yapılarak projelere esas
tutulmalıdır.
•• Mali kaynaklar
için değişik alternatifler aranmalı ve hem mali hem de yapım işleri
için kooperatifleşme önemli bir seçenek olarak düşünülmelidir (Adana
Koop. örneği).
•• Kentsel
Dönüşüm düşünülen alanlarda konut karşılığında sadece yeni konut
değil arsa seçeneği verilmesi de düşünülmelidir. Ancak
taşınmazların tasarruf biçimlerine hakkaniyet gözetilerek
yaklaşılmalıdır.
•• Oluşturulacak
projelerde mutlaka yerel mühendislik mimarlık ve planlama ile
üniversitelerden destek alınmalı ve STK‘lar ile TMMOB sürece dahil
edilmelidir.
•• Kentsel
dönüşüm Adana‘nın kurtuluşu gibi görülmektedir. Çünkü 1980
ile 1995 yılları arasında boş bırakılmış ve gelişi güzel
yapılanmış kent dokusundan ve dış göç baskısından kurtulmak umudu
taşımaktadır.
•• Kentsel
dönüşüm yapılanma olgusu kentin önemli bölgelerinde
yaygınlaştırılıp kenti yeniden düzenleme aracı olarak
düşünülmelidir. Bunun sonucunda kentsel dönüşüm alanlarını
bütünleştirmek için bir Master Plana bağlamak gereklidir.
sans-serif; color: rgb(68, 68, 68); background-color: rgb(255, 255, 255);
text-align: justify;
">•• Kentsel
dönüşüm alanlarında yapılacak iş ve işlemlere ilişkin ciddi bir
hukuksal boşluk bulunmaktadır. Bugün kentsel dönüşüm temel olarak 5393
sayılı Belediye kanununun "eskiyen kent kısımlarını
yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak
veya deprem riskine karşı tedbirler
almak" olan 73. Maddesi üzerinden yürütülmekte
idi.
•• Bu maddede
17.06.2010 tarihinde 5998 sayılı Kanun ile değişiklik yapıldı.
Dolayısıyla eskiyen kent kısımlarının mevzubahis olmadığı
alanların kentsel dönüşüm alanı ilan
edilemeyeceği hususunda birçok emsal karar oluşmasına rağmen
yapılan değişiklikle tarım arazilerinin ve imarsız boş alanların
yapılaşmaya açılması için hukuki zemin oluşturulmaya
çalışılmıştır.
•• Bugün ise
yapılan değişikliklerden sonra "Afet Riski Altındaki Alanların
Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Tasarısı" adı ile yeni
bir düzenleme yapılmaktadır. Bu düzenleme sorunları çözümcü
nitelikte değildir. Bu tasarı ile % 90 oranında deprem riski altındaki
ülkemizin planlama ve uygulama süreçlerine ait tüm iş ve işlemler
doğrudan TOKİ denetimine verilmektedir.
•• Kentimizin
mevcut altyapı teknik yetersizliği nedeniyle yağmur sularının evsel ve
endüstriyel atıklardan ayrılarak Kentsel Dönüşüm düşünülen
bölgelerde teknik altyapı ve ulaşım planlamalarının ıslah edilen eski
sisteme entegrasyonu sağlanmalıdır.
•• Elektrik
iletim, doğalgaz ve haberleşme ağlarının da kolay takip edilebilecek
ciddi haritalama işleminin bitirilmesi ve sayısal ortama aktarılması
sağlanmalıdır.
•• Bugüne kadar
yapılmayan Ulaşım Master planı yapılarak Kentsel Dönüşüm bu plan
gözetilerek gerçekleştirilmelidir.
•• Estetikten
yoksun, ülke genelinde tipleştirilmiş kule konut çevrelerinin
oluşturulması yerine mikroklima, topoğrafya, doğal verilere uyumlu,
sosyal bünye özelliklerini dikkate alan plan ve projelerin
hazırlanmalıdır.
•• Halk
Katılımı aşağıdan yukarıya doğru, konut yapı adasından başlayarak
kademeli bir temsiliyet modelinin kurgulanması ile kentsel dönüşüm
projesi uygulanacak alandaki farklı özellikteki sosyal grupların ihtiyaç,
beklenti ve görüşlerinin planlama kararlarına yansıtılması,
kararların birlikte üretilmesi sağlanmalıdır.
•• Proje
alanının Yöresel değerleri göz önüne alınarak, Yerel dinamikleri
gözeten,TOKİ ve Belediye İşbirliğinde Kentsel Dönüşüm
Projelendirme Metodu oluşturulmalıdır.
•• Kentsel
dönüşüm alanlarının uzun vadeli olması kapsamında karışık
Kullanım sistemi (konut, ticaret,vb) kullanılarak kent topraklarını ve
tarım topraklarını optimum şekilde kullanımını sağlamalıdır.
sans-serif; color: rgb(68, 68, 68); background-color: rgb(255, 255, 255);
text-align: justify;
">•• Kentsel
Dönüşüm kaynak yaratma ve kullanımda verimliliği ve yerel kaynakların
etkinliğini arttırmak, maliyetleri azaltmak için yerel işgücü,
yükleniciler, malzemelere başvurulmalı, yerel girişimlere kolaylıklar
sağlanmalıdır.
•• Kentsel
Dönüşüm uygulamalarının kent ekonomisi dışına kaynak aktaran yol
açmadan rantın yerel aktörler arasında hakkaniyetli paylaşımı ve kamu
yararına hizmet etmesi sağlanmalıdır.
•• Rantın ve
ekonomik getirilerin dönüşüm alanında sürdürülebilir bir ortaklık
yönetimine tahsis edilmesi düzenleme konusu olarak görülmelidir.
sans-serif; color: rgb(68, 68, 68); background-color: rgb(255, 255, 255);
text-align: justify;
">•• Belediyelerin
kamulaştırma maliyetlerini azaltacak imar yöntem ve araçları
kullanılmalıdır.
•• Kentsel
Dönüşüm Projelerinde alternatif olarak "yerinde
islah/iyileştirme" modellerinin verimliliği irdelenmesi
benimsemelidir.
•• Belediyelerde
sadece bu projelerden sorumlu olacak bir Müdürlük kurulmalı ve burada
istihdam edilecek uzmanlar arasında daimi olarak şehir plancısı, mimar,
inşaat mühendisi, harita mühendisi, sosyolog yanı sıra peyzaj,
jeoloji/jeofizikçi, ile ekonomist ve hukukçudan oluşan yarı zamanlı bir
ekibin çalışması sağlanmalıdır.
Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
kaynak:tmmob.org.tr
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder