Gerze'nin "Yeşil
Kadınları" Anlatıyor

Termik santral günde ortalama 1.100 ton kömür
yakacakmış. Denize üç kilometre uzunluğunda iskele kurulacakmış. 96
futbol sahası büyüklüğünde bir alanda deniz doldurulacakmış.
Gerzeliler ayaklanmasın da ne yapsın?

Gerze; Sinop'un ilçesi...
Nam-ı diğer yeşil Gerze.  yaklaşık dört yıldır ülke
gündeminde. Yaykıl Köyü Çakıroğlu Mevkii'ne Anadolu grubu
tarafından yapılmak istenilen termik santral nedeniyle yaşam alanlarına
sahip çıkan halk tarafından verilen mücadele süreci, benzer durumdaki
yöre insanlarına da örnek oldu.

"Bize Gerzeli derler /
 Biz yeşili severiz."

Gerze'ye ve santral yapılmak
istenilen Yaykıl Köyü girişindeki Yeşil Gerze Çevre Platformu (YEGEP)
Eylem Çadırı (artık konteyner) alanına gittiğimizde bizi karşılayan
Gerzeli kadınlar öyle sıcak ve sevecen ve kararlıydı ki... Onların
yarattığı sinerji yaklaşık 50 üniversite öğrencisinden oluşan
grubumuzu sarıverdi çarçabuk. Onların anlatacağı çok şey vardı,
bizim de onları dinleyecek zamanımız. Birinin eksik bıraktığını,
diğeri tamamladı.

"Git, git, Anadolu Grubu /  Biz termik
istemeyiz"

src="http://www.bianet.org/resim/olcekle/38361/501/260" width="488"
/>

Karşıda gördüğünüz tepelerin ardından sırtını dağlara
dayayarak denize uzanan koyun yanında, üç mahalleden oluşuyor; Yaykıl
Köyü. Orman bu koyda denize varıyor. Köylünün geçim kaynağı; tarım
ve balıkçılık. Toprağı bire bin verir. Tipik bir Anadolu Köyü
burası. İnsanları kendiyle, doğayla barışık. Tipik bir Anadolu
köylüsü işte.

Köy 1. derece arkeolojik SİT alanı. Burada Geç
Roma-Erken Bizans Dönemi kalıntılarının bulunduğu California Arkeoloji
Profesörü O. Donnan tarafından teyit
edilmiş.

Türkiye'de tutulan 600 bin ton balığın önemli bir
bölümü bu koydan sağlanıyor. Sinop'un içme suyu gereksiniminin
yaklaşık yarısını karşılayan su havzası da burada.

Ormanın
denizle aşk yaşadığı bu köyde hiç bir envanter çalışması
yapılmaksızın ve hiçbir koruma tedbiri alınmaksızın santral kurulmak
istenince, buranın kül çöplüğüne dönüştürülmesi söz konusu
olunca başta Yaykıl köylüleri olmak üzere Gerze ve Sinop halkı yaşam
alanlarına sahip çıkma mücadelesi başlattı.

"İsyan ateşi
yaktık / Termiğe / İnadına"

src="http://www.bianet.org/resim/olcekle/38362/501/260" width="484"
/>

Şöyle anlatıyorlar: "Kurulması planlanan termik santralin
bir günde yakacağı kömür miktarı, Gerzelilerin ısınmak için bir
yılda yaktığı kömür miktarından fazla olacağı, içme suyu
kaynağımızı kirletip yok edeceği, bizlerin can sağlığı tehlikeye
gireceği için harekete geçtik.

"Kara-hava-deniz canlılarını,
bağı-bahçeyi, ormanları, et-süt ve balı yok edeceği için ayağa
kalktık. Gerzemizin Avrupa'nın kül deposu olmasını, büyük
bölümü ormanlık olan yaklaşık 2 bin dönüm arazinin zarar görmesini
istemediğimiz için bir araya geldik".

Burada
'gündoğrusu', 'karayellodos' ve 'poyraz'
rüzgarları hüküm sürer. Kurulmak istenen santral günlük ortalama 560
kamyon kömürü toz haline getirip yaktığında ortalama 56 kamyon kül
havaya yükselecekmiş. Bu külün asit yağmuru halinde tarım ürünlerine,
yeraltı sularına, çoluk-çocuğun ciğerlerine karışacak olması
Gerzelilerin yaşam alanına sahip çıkmasına yol açmış.

Santralin
işleyiş esnasında sadece 1 günde orta boy bir göldeki su miktarı kadar
su kullanacağı için, 900-1000 derece kaynatarak elde ettiği buharı
'çürüksu'ya dönüştürüp denize salacak. Ve içine balık
girmemesi için denize çok miktarda klor bırakacakmış. Gerzeliler
evlerinde ısınma amacıyla yılda yaklaşık 6 bin ton kömür kullanıyor.
Santral ise 1 günde 1.100 ton kömür yakacakmış. Denize üç kilometre
uzunluğunda iskele kurulacakmış. 96 futbol sahası büyüklüğünde bir
alanda deniz doldurulacakmış. Gerzeliler ayaklanmasında ne
yapsın?

Santral için gerekli en az iki kilometre uzunluğundaki
menderesin, sahile ve denize zarar vereceği, halkı kanserli ve astımlı
insan topluluğuna dönüştüreceği için karşıyız, termiğe
biz.

 

"Gerze'nin kadınları / Yaykıl'ın
kadınları /  Korkuttu Tuncayları"

Anadolu Grubu
temsilcileri halka santralin vereceği zararları değil, yararlarını
anlatmağa kalkıştı. Yaykıl'lılar, Gerzeliler, Sinopluların
"Gerze'de Termik Santral İstemiyoruz" diyerek bir
araya gelmesi ürküttü onları ve destekçilerini.

Yaykıl dahil
ülkemizde kurulacak tüm termik santraller ülkemizin enerji ihtiyacından
çok, Avrupa'nın enerji ihtiyacını karşılayacağını biliyoruz.
Ateşe kömürü biz atacağız. Yaşam alanlarımızın kâr hırsı ve
çıkar uğruna yok edilmesine izin vermemekte kararlıyız.

Ulusal
enerji ağımız yakın zamanda Avrupa Enerji Birliğine Trakya üzerinden
bağlanacağından, termik santrallerin ürettiği elektrik, iletim
hatlarıyla Avrupa' ülkelerine gönderilecekmiş. "Talana dur"
diyebilmek için, yaklaşan tehlike karşısında halkı bilinçlendirerek
farkındalık yaratmak için kuruldu; YEGEP.

"Git, git, Anadolu
Grubu / Biz Termik istemeyiz"

src="http://www.bianet.org/resim/olcekle/38363/490/254" width="490"
/>

YEGEP bileşenleri tam 49 örgütten oluşuyor. Gerze Belediyesi,
muhtarlar, Gerze ve Sinop'daki dernekler, partilerin ilçe-il
örgütleri, sendikaların ilçe-il şubeleri, kulüpler, birlikler, esnaf
odaları, TMMOB, KESK'e bağlı sendikaların temsilcilikleri, ulusal
düzeyde örgütlü dernekler, dersane-tiyatro temsilcilikleri, diğer çevre
platform ve örgütlülükleri dahil çevreye duyarlı tüm resmi-yarı resmi
ve gönüllü kuruluşlar bu platform dahilinde yer aldı.

"Gerze
hepimizin. Yaşam alanının savunmasında da hep birlikte olduk" diyor
Gerzeli kadınlar.

"Mitinglerde 'Gerze kömür
istemiyor', 'Gerze halkı yalnız değildir',
'Gerze'de termik istemiyoruz', 'Termiğe inat,
yaşasın hayat' diye bağırarak yürüdük. Ülkenin her
yanındaki insanımızdan destek gördük. 'Şehrimizde hayatın
sürmesi için direnişimize devam etmeliyiz' diyen Gerze Belediye
Başkanımız Osman Belovacıklı'yla, 'Termik santral sadece
Gerze'yi değil tüm Sinopluları ilgilendiriyor'  diyen
YEGEP Dönem Sözcüsü Şengül Şahin'in arkasında
yürüdük"

Bu süreçte Gerze halkı aslında bütün ülkede
insanca yaşamı savundu. "Her Şey Yeşil Gerze İçin. Her Şey
Yeşil Türkiye İçin." şiarını edinmişti
çünkü.

"Bize bir avuç dedin / Biz avuca
sığmayız"

İlçe nüfusundan daha büyük kalabalıklar
kömürlü termik santrali kurmaya kalkışan Anadolu Grubu Yönetim Kurulu
Başkanı Tuncay Özilhan'a, "Bizi duy ve Gerze'mize
yapacağın santralin yatırımından vazgeç!" diye seslendi;
canhıraşca.

Özilhan "Çevreye zarar vereceğini görürsem
yatırımdan vazgeçerim" deyince "Çevreye zarar vermeyen
termik santral yoktur" diye yanıt verdiler.

"Biz artık
gıda, sağlık, enerji, elektronik, bilişim ve turizm sektörlerinde
yatırım yapan Anadolu Grubu'nun satışını yaptığı Efes Pilsen,
Coca-Cola, Miller, Beck's, Foster's, Isuzu, D-Max, Kia, Lada, Geely,
Lombardini, Faber-Castell, Hisense, Mc Donald's ürünlerini
kullanmayıp, boykot ediyoruz" dedi Gerzeliler.

"Asker polis
saldırdı / Bunu gören arılar/ Kılıcını
salladı"

2009'da başlayan mücadeleleri sürüyor. 23
Ağustos günü sabaha karşı bölgede sondaj yapmak isteyen Anadolu Holding
sondaj araçları güvenlik güçleri eşliğinde köye girmiş. Gerzelilerin
köye gelmesi engellenmeğe çalışılsa da yılmamışlar. "Sonuçta
biz değil, iş makinaları geri çekildi" diyorlar. 5 Eylül 2011
günü de gaz bombasına maruz kalmışlar.

Anadolu Grubu ilk olarak
2008'de lisans başvurusu yapmış. Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumu'ndan (EPDK) lisans almış.

"Ancak santral
inşaatının yapılabilmesi için Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporu
alması da gerekiyordu. Rapor için gerekli 15 maddelik husustan hiçbirini
sağlayamayınca raporu alamadılar. Danıştay'a yaptığımız başvuru
sonucunda, ÇED raporu olmadan lisans alınamayacağı gerekçesiyle
 yürütmeyi durdurma kararı verildi. Ama henüz esas karar
çıkmadı."

"Yaykıl'ın çadırları / Gece gündüz
nöbette"

Anadolu Grubu, halkın tuttuğu nöbetten dolayı köye
giremiyor. Gece-gündüz demeden, kadın-erkek demeden herkes nöbette.
"Dayanışmamız, birlikten doğan gücümüz, direnme gücümüz, bize
örgütsel ve bireysel düzeyde omuz verenler sayesinde kazanacağımızı
biliyoruz. Arkadaşlarımız mahkemelerde yargılandı, tutuklandı ama
yılmadık. Biz bu santrali istemiyoruz.  Doğduğumuz yerde yaşamak
istiyoruz. Zehirlenerek ölmek istemiyoruz."

YEGEP Yürütme
Kurulu "Yaykıl'a termik kurulmaması için legal yollarla
sesimizi duyurmağa çalışıyoruz. Sonuç alamazsak tabutlarımız hazır,
onların da tabutları hazırsa gelsinler. Fakat jandarma, polis
karışmasın. Bizler Gerze'de köylümüz, memurumuz, hepimiz
direniyoruz. Sesimize kulak verilsin" yazılı imzalı dilekçeleri
Ankara'ya götürüp, ilgili bakanlıklara teslim etmiş; şimdi sonucu
bekliyorlar.

"Bize Türkiyeli derler/ Biz yeşili
severiz."

Yaykıl'ın kadınları, Gerze'nin kadınları
daha o kadar çok şey anlattı ki... Buraya kadar yazdıklarımız
tutabildiğimiz notlardan ve edindiğimiz sair bilgilerden. Bir hata yaptık
ise yazdıklarımızda affedin bizi;  Gerze'nin yüreği de yeşil
kadınları.

Çocukluğumuzdan bildiğimiz "Tin Tin Tini Mini
Hanım" diye bir şarkı vardır hani. Bu şarkının sözlerini Gerzeli
kadınlar kendilerine ve santral karşıtı eylemlerine
uyarlamışlar.

Yazımızın ara başlıklarında yer verdiğimiz bu
eylem şarkısının "Git, git, Anadolu Grubu / Biz Termik
istemeyiz" nakaratını öyle vurguyla ve inançla söylüyorlar ki...
"Yakındır"  diyerek ayrılıyoruz
yanlarından.

Kaynak: Burcu Tuna / Bianet