Karadeniz'in çocuklarından
'direniş' çağrısı
İnternette
hızla yayılan 'Diren Karadeniz', çoğu Karadenizli 24
sanatçının ağzından bir tür 'direniş' çağrısı yapıyor.
Doğa talanına da devlet şiddetine de... Söz; şarkının ve klibin
yaratıcılarında
font-size: 12px">Klibin yaratıcı ekibi: İsmail Güney Yılmaz, Apolas
Lermi ve Özgür Yıldız.
ÇUHADAR
ÇUHADAR">Arşivi
İnternette bir
haftadır bir klip dolanıyor: ‘Diren Karadeniz’. Görmüş
geçirmiş Karadenizli bir kadının kendi halindeki dert yanmasıyla
başlayan görüntüler, çoğu Karadenizli 24 sanatçının seslendirdiği,
gayet net protest sözlere sahip şarkıyla devam ediyor. Şarkı
Karadeniz’e -aslında tüm href="http://www.ivmedergisi.com/index/Turkiye">Türkiye haklarına- bir
tür ‘direniş’ çağrısı yapıyor. Karadeniz’deki doğa
talanından polis şiddetine son derece ‘direkt mesajlar’
göndererek...
İlk dizeler şarkının yaratıcısı, Karadenizli
müzisyen Apolas Lermi’den geliyor; devamında Yaşar Kurt da var,
İlkay Akkaya, href="http://www.ivmedergisi.com/index/Sevval_Sam">Şevval Sam ,
Yorum , Selçuk Balcı ve Karmate de… Karadenizli kadınların
href="http://www.ivmedergisi.com/index/Hidro_Elektrik_Santral">HES
protestoları, Karadeniz sahil yolu projesi ve href="http://www.ivmedergisi.com/index/1_Mayis">1 Mayıs görüntüleri
eşliğinde hazırlanmış klipte Metin Lokumcu, href="http://www.ivmedergisi.com/index/Hrant_Dink">Hrant Dink , açlık
grevinden sonra yaşamını yitiren Canan-Zehra Kulaksız kardeşler ve
polisin biber gazı yüzünden hayatını kaybeden Çayan Birben’e de
selam çakılıyor.
İlk kez 17 Haziran’da Kalan Müzik’in
20. Yıl Karadeniz Gecesi’nde gösterilen klip, YouTube’a
yüklendikten sonra bir haftada 230 bin kişi tarafından izlendi. 24
sanatçıyı bir araya getiren klibin ve şarkının öyküsünü dinlemek
üzere yaratıcı ekipten Apolas Lermi, İsmail Güney Yıldız ve Özgür
Yıldız ile buluştuk.
Konuştuklarımızı, klibi izledikten sonra
okumanız tavsiye edilir…
‘Diren
Karadeniz’i ne zaman, nasıl bir ruh haliyle yazmıştınız?
Apolas Lermi: Trabzon’daki linç girişimlerini,
cinayetleri düşünerek… O yörenin çocuğu olarak yazmaya
çalıştım. 2011’de, albümüm ‘Kalanlar’ı
çıkaracağım dönem çevre sorunları ön plandaydı. href="http://www.ivmedergisi.com/index/Hidro_Elektrik_Santral">HES
karşıtı eylemlerden kadınların konuşmalarıyla şarkıyı tamamladık.
Klip fikri Karadenizli müzisyen arkadaşım Selçuk Balcı ve yönetmenimiz
Onur Yıldız’ın önerisiyle çıktı. Öncelikli olarak Karadeniz
kökenli müzisyenleri tercih ettik, çünkü Karadeniz’in muhalif bir
duruşa ihtiyacı vardı, çok faşizan bir şekilde anılıyordu. Linç
girişimleri, href="http://www.ivmedergisi.com/index/Hidro_Elektrik_Santral">HES’ler,
Karadeniz Sahil Yolu projesi, Hopa olayları, Çayan Birben’in ölümü
var klipte… Avukat Cihan Eren’i unuttuk, o anlamda kendimizi
eleştiriyorum.
Görüntülerde kadınlar ağırlıkta...
Apolas Lermi: Baştaki konuşmayı Trabzon’da köyde
kaydetmiştim, iki kadın dert yanıyordu. Ortadaki; Trabzon,
Tonya’daki href="http://www.ivmedergisi.com/index/Hidro_Elektrik_Santral">HES
eyleminden. Trabzon’da doğdum, çocukluğum orada geçti. Annemin de
yaşamından dolayı Karadeniz kadınını iyi tanıyorum...
Özgür
Yıldız: İlk görüntülerin çoğu ‘Son Kumsal’ ve ‘Bir
Avuç Cesur İnsan’ belgesellerinden; ayrıca eylem, saldırı
görüntüleri var.
href="http://www.ivmedergisi.com/index/Hidro_Elektrik_Santral">HES
eylemlerinde de kadınlar önlerdeydi hep…
İsmail
Güney Yılmaz: Bütün çileyi kadınlar çektiği için bir tepki
verildiğinde de önde onlar oluyor. Yaşam alanlarına bir tehdit olduğunda
kadınlar hep önde oluyor, bu klipte de kadınların olması çok doğal.
Anneniz nasıl buldu şarkıyı peki?
Apolas
Lermi: Biraz benimle ilgili kaygıları olsa da sevdi (Gülüyor)
gerçekten?
Apolas Lermi: Sıkıntılı bir şekilde yazdık
ama bunu söylemek vicdanımla da ilgili. Karadeniz’in cinayetlerle
anılması beni çok üzmüştü. Tepki göstermem gerekiyordu. Ki
Karadenizli muhalif başka yazar, müzisyen, sanatçılar da var.
Dink var...
Apolas Lermi: Bununla ilgili eleştiriler de
aldık ama href="http://www.ivmedergisi.com/index/Hrant_Dink">Hrant Dink’in
etnik kimliği bizi ilgilendirmiyor. Bizi ilgilendiren; href="http://www.ivmedergisi.com/index/Turkiye">Türkiye vatandaşı bir
yazarın yaşadığı bir durum. Karadenizliler tarafından ona yaşatılan
bu durum… Bu bizi rahatsız etti ve Hrant’a yine bir Karadenizli
olarak sahip çıkmayı görev edindik. Bu bir Türk yazarın başına gelse
de onu sahiplenecektik. Linç saldırıları href="http://www.ivmedergisi.com/index/Turkiye">Türkiye’nin genel
sorunu, Karadeniz’de daha yoğun olabilir. Ama Karadeniz’de
sadece bu varmış gibi gösteriliyor. Biz Karadeniz’in çocukları
olarak eleştiri hakkımızı bu olumsuz gördüğümüz şeyler üzerinden
yaptık. Kim derelerinin satılmasını ister? Biz derelerimizi, sahilimizi,
insanımızı korumak istiyoruz.
İsmail Güney Yılmaz: Karadenizliler
adına bir özür olarak da algılanabilir, Hrant’ın klibe konması.
Bu klip Karadeniz’den muhalif bir ses. Ama bütün href="http://www.ivmedergisi.com/index/Turkiye">Türkiye’yi
ilgilendiren bir şey. 10-15 yıldır href="http://www.ivmedergisi.com/index/Turkiye">Türkiye’de
yükselen bir milliyetçilik var. Ama sanki bütün Karadeniz
muhafazakar-milliyetçiymiş gibi bir algı var. Trabzonspor maçında
taraftarların bir kısmının beyaz bere giymesi haber oluyor ama aynı
Trabzonspor’un başka bir taraftar grubunun href="http://www.ivmedergisi.com/index/1_Mayis">1 Mayıs’ta
Agos’un önünde ‘Faşizme inat, kardeşimsin Hrant’ demesi
haber olmuyor.
Açlık grevindeki kadınlar kim?
İsmail Güney Yılmaz: Şarkıda bir kadın “Bizim
kadınlarımız açlığa da gelir, yokluğa da gelir” diyor. Canan ve
Zehra Kulaksız; Rizeli, iki direnişçi kadın. 19 Aralık 2000’de
hapishanelere yapılan katliamdan sonra ölüm orucuna giren iki üniversite
öğrencisi. Karadenizli kadınların direnişinden bahsederken, direnişçi
kadını oraya görüntü olarak koymamak, “Doğrusunu diyeni arkadan
vuruylar” derken Hrant’ı koymamak gibi olurdu. Canan-Zehra
Kulaksız’ın cezaları yok; dışarıdaki üniversite
öğrencileriydiler. Karadeniz’de sadece Ogün Samast ve Yasin Hayal
yok; Canan-Zehra Kulaksız da var. Metin Lokumcu da... Bir algıyı kırmaya
çalışıyorduk, o algıyı kırmaya çalışan herkesi klipte göstermeye
çalıştık. Karadeniz’deki insanların yaşam alanlarına,
kültürüne, dillerine bir saldırı var. Buna karşı ortaya bir şey
koymak gerekiyor; bunun adı direniştir. 24 sanatçı halkına “Diren
Karadeniz” diyor.
‘Karadenizlilerin ağzından
yazılmış gibi’
Bir anlamda klibin fikir babası olan
Karadenizli genç müzisyen Selçuk Balcı, turne için gittiği
Trabzon’dan anlattı: Apolas’ın bu şarkısını albümünden
sürekli dinliyordum çok hoşuma gidiyordu. Tam Karadeniz’de yaşayan
halkın ağzından yazılmış gibiydi. İlk kez Karadeniz müziğinde bir
şeyleri haklı olarak sorgulayan bir şarkı olduğunu düşünmüştüm.
Apolas’a şarkıya klip çekmesini önerdim, “Gel düet
yapalım” dedi. Hiç düşünmeden “Tamam” dedim ve fikir
almak adına Karmate’den arkadaşımız Oktay Üst’ü aradık. O
da “Daha fazla müzisyenin katılmasıyla sesimizi daha çok
duyurabiliriz” dedi. Bu öneriyi yönetmen arkadaşımız Onur Yıldız
ile paylaştık ve tek tek projede yer almasını düşündüğümüz
müzisyenlere ulaştık.
Kaynak:
Radikal
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder