3 HES Hakkında İptal
Kararı

Rize İdare Mahkemesi, Rize ve Artvin'de yapımı
planlanan üç hidroelektrik santralinden (HES) ikisi hakkında
"ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi) olumlu", biri
hakkında da "ÇED gerekli değildir" kararlarını iptal
etti.

 

Derelerin Kardeşliği Platformu Dönem Sözcüsü
Ömer Şan, yaptığı yazılı açıklamada, Rize İdare
Mahkemesi'nin Rize'nin Çayeli ilçesi Senoz Vadisi üzerinde
yapımı planlanan 34,8 megavat gücündeki Kayalar HES projesi
için "ÇED gerekli değildir" kararı ile Fındıklı
ilçesi Çağlayan Vadisi üzerinde yapımı planlanan 40
megavat kurulu gücündeki Paşalar HES ve Artvin'in Şavşat
ilçesi Papart Vadisinde yapımı planlanan Cüneyt 1-2-3-4 HES
projelerindeki "ÇED olumlu" kararları için iptal
kararı verdiğini belirtti.

 

54 sayfayı bulan üç ayrı gerekçeli iptal
kararında, Çevre ve Orman Bakanlığı ile HES yapımcı
firmalarının savunmalarında ÇED raporunun nihai proje izni
olmadığı, ÇED sürecinde halkın katılımının sağlanarak
bilgilendirildiği, aynı havzalarda başka HES projelerinin de bulunduğunun
belirtildiğini ifade eden Şan, şöyle devam etti:

 

"Bilirkişi inceleme raporlarının da yer aldığı
gerekçeli kararlarda, çevrecilerin yaptığı demokratik
mücadelenin haklılığına vurgu yapılıyor. 

 

HES'lerin teknik özelliklerinin yanında elektrik üretiminde
dışa bağımlılığın azaltılması, ulusal kalkınmanın sağlıklı bir
şekilde sürdürülmesi ve bu durumun stratejik önemine
değiniliyor. Küresel ısınma, sera gazı ile karbondioksit
emisyonlarının azaltılmasından Türkiye'nin de imzaladığı Kyoto
Protokolüne gönderme yapılan kararlardaki bilirkişi raporlarında
ise HES projeleri ile havzaların, dere ve su kaynaklarının sadece elektrik
üretim alanı olarak şekillendirildiğine dikkat
çekildi. 

 

Rize İdare Mahkemesinin gerekçeli kararlarında ayrıca, HES
projelerinin yapıldıkları alanlara kontrolsüz ve geri
dönüşümü olmayan zararlar verdiği, bu durumun aynı
zamanda insan yaşamı ile diğer projeleri olumsuz etkilediğine işaret
ediliyor."

 

"Çevresel etki tespit
edilmemiş"

 

İptal kararlarının her birinde Çevre ve Orman Bakanlığının
görevlerini gerektiği şekilde yapmadığı, yasa ve
yönetmeliklere uyulmadığına gönderme yapıldığını ifade eden
Şan, açıklamasında şunları kaydetti:

 

"Mahkeme, kararında dere yatağındaki suyun sadece hidrolik
potansiyel olarak görülemeyeceğine vurgu yapıyor. HES yapılması
planlanan bütün vadi ve havzalarda havza planlamasına
ihtiyaç olduğuna işaret edilen kararlarda, ÇED raporunda
inşaat çalışmaları sırasındaki hafriyatlar gibi birçok
konuda çelişkinin olduğu ve ulaşım yolları gibi birçok
konunun da raporlarda yer almadığı anlatılıyor. Enerji nakil
hatlarının HES projelerinden ayrı ele alındığı, ÇED
sürecine dahil edilmediği, ancak HES'lerin çevresel
etkilerinin birlikte değerlendirilmesi gerektiği bildiriliyor.

 

Yapılan incelemeler sonunda nihai ÇED raporlarının proje
bazında hazırlandığı, nihai inşaat projesi hazırlanmadan raporların
detaylı bir şekilde değerlendirilemeyeceğine de işaret ediliyor. İptal
kararlarında proje dosyalarındaki veriler ile proje sahası
gerçeklerinin örtüşmediği, projenin yapılacağı
vadilerdeki dere ve su havzalarının çevresel zorlama kapasitesinin
gerçek anlamda hesaplanmadığı ve kabul edilebilir bir
çevresel etkinin tespit edilmediğine de dikkat
çekildi."

 

"İptal kararları bilimsel rapor
niteliğinde"

 

Şan, Rize İdare Mahkemesinin HES'ler konusunda adeta uzman bir yapıya
kavuştuğunu, verilen gerekçeli iptal kararlarının bilimsel rapor
niteliğinde olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:

 

"Kararlarda HES'lerle ilgili bütün gerçekler
tüm açıklığıyla ortaya konulmuştur. HES'lere karşı
sürdürdüğümüz mücadelelerdeki
haklılığımızdan hiçbir zaman endişe etmedik. Demokratik
haklarımızı kullanarak, yasalar çerçevesinde
mücadelemizi sürdürüyoruz. Bu kararlarla yargı, bir kez
daha HES projelerinin yasa ve yönetmeliklere, hukuka aykırı olduğunu
ortaya koydu. 

 

Derelerin Kardeşliği Platformu, başta Doğu Karadeniz olmak
üzere bütün bölgelerdeki HES projelerine karşı birlik
ve bütünlük içerisinde çalışmalarını
sürdürmektedir. Herhangi bir lobicilikle bağlantısı olmadan,
sponsorluk, yardım veya herhangi bir fondan yararlanmadan, tamamen
bağımsız yerel halk hareketi olarak mücadele etme
kararlılığından hiçbir şekilde ödün vermeden
mücadeleyi sürdüreceğiz." 

 

Kaynak: Cnn