Birleşik Metal-İş AKP'nin
gizli ajandasını açıkladı!

AKP tarafından hazırlanan ve tamamı kamuoyu ile paylaşılmayan Ulusal
İstihdam Stratejisi belgesinin ayrıntıları Birleşik Metal
İşçileri Sendikası tarafından yayınlandı. Belgede kıdem
tazminatının kaldırılması ve esnek çalışmayla ilgili yasal
düzenleme planları yer alıyor.

Bir bölümü Torba Yasa'da yer alan Ulusal İstihdam
Stratejisi belgesinin özellikle seçim sonrasında gündeme
getirilecek ayrıntıları Birleşik Metal-İş tarafından ortaya
çıkarıldı. İşçi haklarına dönük olarak
büyük bir saldırı anlamına gelen belgenin ayrıntıları bir
tür 'gizli ajanda' olarak kamuoyundan gizleniyordu.

AKP'li üst düzey bürokratların çalışmaları
sonucu ortaya çıkan Ulusal İstihdam Stratejisi metninde kıdem
tazminatının kaldırılması ve esnek çalışmaya yasal kılıf
bulunması dışında çocuk işçiliğinin tamamen yasal hale
getirilmesi dikkat çekiyor.

Metinde Birleşik Metal-İş tarafından dikkat çekilen ayrıntılar
şöyle:

1. Taşeron işçilik yaygınlaştırılmaktadır, asıl işin alt
işverene verilmesi önündeki sınırlamalar kaldırılmaktadır. />

2. Özel istihdam büroları ve ödünç iş ilişkisi
ile ilgili ayrı bir yasa hazırlanmaktadır.

3. Belirli süreli sözleşme ile işçi
çalıştırmanın ve zincirleme sözleşme yapılmasının
önündeki engeller kaldırılmaktadır. Maddeye eklenen fıkra
şöyledir: “Belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir
neden olmadıkça, toplamda yirmidört aylık süreyi
geçemez ve bu süre içerisinde üç kereden fazla
üst üste yapılamaz. 25 yaş altı çalışanlar için
bu süre; otuz altı ay olarak uygulanır. Aksi halde iş
sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul
edilir.”

4. Yeni esnek çalışma türleri getirilmektedir: evde
çalışma, tele çalışma, iş paylaşımı.

5. Deneme süresinin 25 yaşın altındakiler için 4 ay olarak
belirlenmesi.

6. Bölgesel asgari ücret Önerilen değişiklik şu:
“Asgari Ücret Tespit Komisyonunca ülke düzeyinde
belirlenen asgari ücret, belirlenen miktarın yüzde yirmisi ile
sınırlı olmak üzere altında veya üzerinde bölgesel
düzeyde de belirlenebilir. Bölgesel düzeyde asgari ücreti
belirleyecek komisyonun teşkili ve uyulacak usul ve esaslar bir
yönetmelikle belirlenir.”

7. Asgari ücretin 18 yaşından büyük ve
küçükler için belirlenmesi.

8. Denkleştirme uygulamasında değişiklik. Denkleştirmede esas alınacak
çalışma süreleri günlük 11 saati haftalık 54 saati
aşmamak şartı getiriliyor.

9. Çocuk çalıştırma yasağının kaldırılması.

10. Kadınların yer ve su altı çalışmaların çalışma
yasağının kaldırılması.

Sendikalardan, işçilerden gizlenmişti
Hükümet, 8 Haziran 2010 tarihinde gerçekleştirdiği
Ekonomik Koordinasyon Kurulu'nda (EKK) hazırlamış olduğu
“Ulusal İstihdam Strateji Belgesi”nin son taslağını
işçi ve işveren konfederasyonları temsilcilerine yaptığı bir
sunuş ile aktarmıştı. Toplantı sonrasında, işçileri doğrudan
ilgilendiren Taslak metnini sendika temsilcilerine vermeyen
hükümet, hem işçi hem işveren kesiminden stratejiye
ilişkin genel değerlendirmenin dışında, işgücü piyasasının
esnekleştirilmesi, güvenceli esneklik, kıdem tazminatı, İşsizlik
Sigortası Fonu, esnek çalışma modelleri, fazla çalışma
süreleri, özel istihdam büroları-geçici iş ilişkisi
ve bölgesel asgari ücret konularında görüş
bildirmelerini istemişti. Torba Yasa Tasarısı'nda da olduğu gibi emek
düşmanı düzenlemelerde temel alınacağı anlaşılan Ulusal
İstihdam Stratejisi Belgesi, seçimlerden sonra tek başına iktidar
olmayı uman AKP'nin kıdem tazminatı gibi çok temel işçi
kazanımlarını tasfiye edeceğini gösteriyor.

Güvenceli çalışmayı bitirmeyi
hedefliyorlar
"Kronik hale gelmeye başlayan işsizlik sorunlarını
çözmek amacıyla dünyanın birçok ülkesinde
işgücü piyasalarının esnekleştirilmesi öncelikli politika
haline gelmiştir" ifadelerine yer verilen metinde "Belirli
süreli iş sözleşmesi", "Kısmi süreli
çalışma", "Çağrı üzerine
çalışma", "Geçici istihdam büroları
aracılığıyla geçici iş ilişkisi", "İş
paylaşımı", "Uzaktan çalışma", "Geçici
iş ilişkisi", "Çalışma sürelerinde esneklik",
"Denkleştirme süresi", "Telafi
çalışması", "Kısa çalışma" ve "Esnek
zaman modeli" başlıkları altında esnek çalışma
biçimleri tarif ediliyor. Metinde bu maddelerden bazılarının yasal
olarak düzenlediği ve diğerlerinin de düzenleneceği
belirtiliyor.

Yasal engellere savaş!
Esnek çalışma biçimlerinin tarif edildiği
bölümün ardından Türkiye'deki durum ile ilgili şu
çıkarsamalar yapılıyor.

“..bazı esnek çalışma biçimlerinin mevzuatta yer
almaması, gerekse de mevzuatta yer alan esnek çalışma
biçimlerinin istenilen düzeyde yaygın bir uygulama alanı
bulamaması nedeniyle, Türkiye’de kayıtlı işgücü
piyasası oldukça katı bir yapıya sahiptir.”

“Türkiye geçici istihdam biçimlerine ilişkin
düzenlemelerde en katı mevzuata sahip ülke olarak
görülmektedir.”

“Toplu işten çıkarmalar için özel gereklilikler
alt endeksinde ise Türkiye, OECD ülkelerinden daha esnek
düzenlemelere sahiptir.”

“İhbar prosedürü, ihbar ve kıdem tazminatı,
haklı/haksız nedenle işten çıkarmanın tanımı, deneme
süresi, haksız nedenle işten çıkarmada tazminat ve azami
itiraz süresini dikkate alan sürekli çalışanların
bireysel işten çıkarılması alt endeksinde ise Türkiye, 40
ülke içerisinde en katı mevzuata sahip 14’üncü
ülke konumunda bulunmaktadır. Bu alanda özellikle kıdem
tazminatı miktarının yüksekliği işgücü piyasasının
katılık düzeyini artırmaktadır.”

Demagojinin adı: Güvenceli esneklik
Metini hazırlayanlar yapılacak düzenlemelerin "güvenceli
çalışma"yı tarihe gömmek anlamına geldiğini
bildiklerinden "güvenceli esneklik" kavramı kullanılıyor:
“İşgücü piyasalarının esnekleştirilmesi
çalışanlar açısından güvencesizlik sorununu da
beraberinde getirdiğinden, esneklik tartışmaları yerini
“güvenceli esneklik” kavramına bırakmıştır.”

 

Kaynak: Etha