Açıklama 36: Yetkinlik
Belgelendirme Yönetmeliğini de İptal
Ettirdik

İMO'nun Yetkinlik Belgelendirme
Yönetmeliği, Danıştay'da açtığımız dava sonucu 16 Haziran
2010 tarihinde iptal edilmiştir. Yönetmeliğin yürütmesi, 8
Temmuz 2009 tarihinde durdurulmuştu.

Avrupa Birliği (AB), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve
GATS (Hizmet Ticareti Genel Anlaşması) süreçleri ile
dayatılan, ülkemiz mühendislik gücünün eğitimden
istihdama kadar bütünüyle uluslararası tekeller lehine
yeniden şekillendirilmesinin bir adımı olan, mühendisler arası
statü farkı yaratacak ve mühendis emeğini değersizleştirecek
Yetkin Mühendislik uygulamasını bir kez daha durdurduk.

90'lı yılların ortalarından itibaren (özellikle GATS
anlaşmasının imzalanması sonrası) TMMOB  gündeminde
tartışılmaya başlanan ve 99 Marmara Depremi sonrası hız verilen
yetkin/yetkili mühendislik uygulamasıyla ilgili olarak, İnşaat
Mühendisleri Odası 2006'da ABD'deki profesyonel
mühendislik (professional engineering) uygulamasından kopya edilerek
oluşturulmuş Yetkin İnşaat Mühendisliği Yönetmeliği'ni
yayınlamış ve ilk yetkin mühendislik belgelerini dağıtmaya
başlamıştı.

Mesleki demokratik kitle örgütü olarak üyelerinin
haklarını savunması gereken TMMOB'nin etkin yönetim anlayışı
ise, üyelerini, mesleklerini icra etme yetkilerini de ellerinden alarak
sermayenin sömürüsüne eli kolu bağlı terk eden yetkin
mühendislik uygulamasını bizzat hayata geçirmeye
çalışmış, 2005'te Bayındırlık ve İskan
Bakanlığı'nın siparişiyle "Yetkili Mühendis, Mimar ve
Şehir Plancılarının Belirlenmesi ve Belgelendirilmesine İlişkin Kanun
Tasarısı Taslağı"nı hazırlamıştır. Mayıs 2004'teki
TMMOB GK'da "TMMOB Meslek İçi Eğitim ve Belgelendirme
Yönetmeliği" kabul edilirken, yetkinlik uygulaması ise İMO
tarafından 2006'da hazırlanan bir yönetmelikle hayata
geçirilmiştir.

Bu yönetmeliğe +İvme Dergisi yayın kurulu üyesi İnş. Müh.
Ercan Atalay tarafından açılan davada Danıştay 8. Dairesi 6 Kasım
2007'de yürütmeyi durdurma, 18 Kasım 2008'de ise iptal
kararı vermiştir. İnşaat Mühendisleri Odası ise yetkin
mühendisliği uygulama konusundaki ısrarını sürdürmüş
ve yeni bir yönetmelik hazırlamıştır. Yetkinlik Belgelendirme
Yönetmeliği adındaki bu "yeni yetkin mühendislik
yönetmeliği", bir öncekinden sadece isim olarak farklıdır.
15 Şubat 2009'da Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren Yetkinlik Belgelendirme
Yönetmeliği'ne  +İvme Dergisi adına yayın kurulu üyemiz
İnş. Müh. İsmail Ozan Demirel  tarafından 16 Nisan 2009
tarihinde dava açılmıştır. Danıştay 8. Dairesi  8 Temmuz
2009 tarihinde oybirliğiyle yürütmesini durdurduğu Yetkinlik
Belgelendirme Yönetmeliği'ni 16 Haziran 2010 tarihinde iptal
etmiştir. Böylece +İvme Dergisi, İnşaat Mühendisleri
Odası'nın yetkin mühendislik uygulamasını bir kez daha
durdurmuştur.

İvme Dergisi olarak bizim yetkin mühendislik konusundaki
mücadelemiz mühendis-mimar kamuoyu tarafından bilinmektedir. İvme
Dergisi olarak mücadeleye "Merhaba" dediğimiz ilk
sayımızı "Yetkin Mühendislik" konusu ile
çıkarmıştık. 4 yılı aşkın
sürdürdüğümüz bu mücadelede il il,
üniversite üniversite dolaştık, ulaşabildiğimiz bütün
meslektaşlarımıza süreci anlatmaya çalıştık. TMMOB
içinde de sürdürdüğümüz bu mücadelede
bugün yetkin mühendislik uygulamasını büyük
ölçüde mahkum ettirmeyi başardık. Bu uzun soluklu
mücadelede bizim açımızdan bu davanın bir belirleyiciliği
olmasa da, İMO ve TMMOB etkin yönetim anlayışının savruluşunu
göstermek açısından bu kazanım önemlidir. O kadar ki
mühendislerin aleyhine olduğu bu kadar açık olan yetkin
mühendislik konusunda, TMMOB ve İMO etkin yönetim anlayışları
mevcut yasal düzenlemeleri bile hiçe sayabilmektedir. İptal
kararının gerekçesi bu durumu açıkça
göstermektedir.
 
"(...) mühendislik mesleğinin niteliği; mühendis ve
yüksek mühendis gibi unvanların neler olduğu ve  bunların
kimler tarafından kullanılacağı; ayrıca, meslek alanında lisans
eğitimi sonrasındaki yüksek lisans, doktora, doçentlik,
profesörlük gibi aşamalarla ilgili düzenlemelerin yukarıda
anılan 3458 ve 2547 sayılı Yasalarda düzenlenmiş olması
karşısında, anılan Yasa hükümlerinin verdiği açık bir
yetkiye dayanmayan ve anılan yasal düzenlemelerde yer alan tanımları
aşar bir şekilde yeni tanımlar ve düzenlemeler getiren dava konusu
Yönetmelikte yetki yönünden hukuka uyarlık
bulunmamaktadır."

İvme Dergisi olarak hiçbir sürecin kaçınılmaz
olmadığından hareketle AB ve GATS dayatmalarına karşı çıkmaya
devam edeceğiz. Yetkin/Yetkili/Uzman/Profesyonel her ne ad verilirse
verilsin, mühendisler arası statü farkı yaratacak, mühendis
emeğini değersizleştirecek, mühendislerin mesleklerini icra
etmelerinin önünde engeller çıkartacak bu tarz uygulamalara
karşı mücadelemizi sürdüreceğiz. Bir kez daha, İMO'yu
yetkin, yetkili, uzman mühendislik yönetmelikleri hazırlama işine
bir son vermeye çağırıyoruz.  TMMOB'yi de bu konudaki
görüşlerini gözden geçirmeye, bu yanlıştan
dönmeye çağırıyoruz.

Mühendislik eğitiminde lisanslamayı üniversiteler
yapmalıdır; Odaların yapması gereken ise, kimin neyi bildiğini
ölçmek yerine üretilen mühendislik hizmetlerinin
standartlarını ya da bu hizmetleri denetlemesi gereken kurumları
denetlemek olmalıdır. TMMOB ve bağlı Odaları mühendislik
eğitiminden, istihdama kadar bütün süreçlerde
üyelerinin ve üye adaylarının haklarını savunmalıdır.

Televizyonlarda üniversite sayısından ve mezunların eşit nitelikte
olmamasından bahsetmek ve buna çözüm olarak yetkin
mühendisliği ve belgelendirmeyi savunmak yerine, bu sorunların
temelinde yatan üniversite eğitiminin iyileştirilmesine çaba
harcamak gerekir. TMMOB'nin bütün yaşamsal amacını
belgelendirme ve yetkinliğe
dayandırdığı günümüzde hatırlatıyoruz ki TMMOB'nin asıl
yoğunlaşması gereken ücretli çalışan ve işsiz
mühendislerin yakıcı sorunlarıdır. Yapılması gereken, Ücretli
ve İşsiz Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları ve Kadın
Mühendis, Mimar ve Şehir Plancıları kurultaylarının kararlarını
gerçekleştirmek için çaba göstermektir. Mesleki
demokratik kitle örgütü olarak üyelerinin
çıkarlarını savunması gereken TMMOB'nin ve bazı Odaların etkin
yönetim anlayışlarının, üyelerini, mesleklerini icra etme
yetkilerini de ellerinden alarak sermayenin sömürüsüne
eli kolu bağlı terk eden yetkin mühendislik uygulamasını bizzat
hayata geçirmeye çalışmaktan vazgeçmeleri gerektiğini
bir kez daha söylüyoruz.

İvme Dergisi olarak tekrar hatırlatıyoruz, meslektaşlarımızı
özellikle de yeni mezun meslektaşlarımızı sermayeye ucuz
işgücü olarak sunan yetkin, yetkili, uzman mühendisliğe ve
belgelendirmeye karşı mücadelemizi sürdüreceğiz.

Yetkin Mühendisliğe Hayır
Mühendisiz, Mimarız Haklıyız Kazanacağız

Mühendislik, Mimarlık ve Planlamada
Artı İvme Dergisi