<h1><a href=http://www.ivmedergisi.com/node/6706>Eğitimde Özelleşme ve
Akıl Dışılık… / Mustafa Sönmez</a></h1><p>
Bir dokun, bin ah işit diye tanımladığımız sorunların başında
gelir, eğitim. Neresinden tutsanız, elinizde kalır. Okul öncesi
ihmaldir, ilköğretim kaostur, ortaöğretim ile
yükseköğretim tam bir mengenedir. Hoş, eğitim maratonunu
tamamlayıp bir baltaya sap olma ayrı bir serüvendir ya, onu
dışarıda tutalım.</p>
<p>
<strong>Eğitime erişim</strong> ayrı bir sorundur, eğitimin
<strong>kalitesi </strong>ayrı…Erişim sorunu kapsamında okullaşma
oranları ve bölgeler, cinsiyetler arası
<strong>eşitsizliklere</strong> ne kadar isyan edilse azdır. Kalite
sorunu kapsamında ise altyapı yetersizlikleri, müfredatın
demodeliği, öğretmen yetersizliği, niteliksizliği, eğitim
materyallerinin müfredatla uyumsuzluğu az mı can sıkıcıdır ?..</p>
<p>
Oysa eğitime, hem devletin, hem ailelerin harcadığı para az buz
değildir. Mayıs’ın ikinci günü <strong>Mümtaz
Soysal</strong> Hoca, eğitim harcamalarının araştırılmadığından,
hele ki ailelerin cebinden çıkanın bilinmezliğinden yakınıyordu.
Var aslında, eğitim harcaması araştırması. 2002 için yapıldı,
2006’da açıklandı. TÜİK ile DPT işbirliğinde
yapıldı(*). İzleyen yıllarda tekrarlanmadı. Belki de yapılıyordur.</p>
<p>
2002 için eğitim harcamalarımızın <strong>özeti
şöyle</strong>: Milli gelirimizin yüzde 6’sı kadar eğitim
harcaması yapılıyor. OECD ortalamasının 1-2 puan altında da olsa, az
değil. Ama bunda bile bu bütçenin <strong>yerli yerinde
kullanılıp kullanılmadığıdır </strong>esas sorun…</p>
<p>
***</p>
<p>
Eğitim bir <strong>yurttaşlık hakkı</strong> ve bir kamu hizmeti
olarak <strong>bedelsiz</strong> verilmesi, erişiminin engelsiz
olması gerekir. Oysa, birçok şey gibi hızla
<strong>metalaşıp ticarileşiyor</strong>. Kamunun eğitim kalitesinin
düşüklüğü, birçok aileyi <strong>özel
okullara</strong>, kaliteli az sayıdaki okula giriş için
<strong>özel dershanelere</strong> yönlendiriyor. Sadece varlıklı
aileler değil, orta sınıftan aileler de dişinden tırnağından
biriktirdiğini çocukları için eğitim yatırımı yapıyor,
özel okullara, dershanelere harcıyor. Öyle ki,
vardığımız özelleşmiş eğitimde, <strong>devlet 2 harcarken
buna 1 de özel harcamalar</strong>, yani aile harcamaları ekleniyor.
2002’nin eğitim harcamalarını bugüne projekte edince,
2010’da 22 milyarı ailelerden olmak üzere 64 milyar TL’ye
yakın eğitim harcaması yapıldığını tahmin ediyoruz .</p>
<p class="rtecenter">
<a href="http://mustafasonmez.net/?attachment_id=666" rel="attachment
wp-att-666"><img alt="" class="aligncenter size-full wp-image-666"
height="272" src="http://mustafasonmez.net/wp-content/uploads/2011052301.jpg"
title="2011052301" width="343" /></a></p>
<p>
2010’da milli gelirin yüzde 6’sı kadar eğitim harcaması
yapıldıysa, bu yaklaşık <strong>44 milyar dolarlık</strong> eğitim
harcaması demek ve bunun yaklaşık üçte biri, <strong>15 milyar
doları ailelerin</strong> cebinden çıktı. Aileler, aynı yıl,
temel bir hak olan <strong>sağlık için</strong> ceplerinden 10
milyar dolar , yine temel bir hak olan <strong>eğitim için</strong>
15 milyar dolar harcadılar.</p>
<p>
***</p>
<p>
Bunca harcamada <strong>akıl dışılık</strong> ön plana
çıkıyor. Akıl dışılık eğitim aşamalarına kaynak tahsisinde.
Eğitime hem kamunun , hem ailelerin yaptığı harcamayı analiz
ettiğimizde, öğrenci sayısına göre, <strong>en çok
harcamanın üniversite</strong> için yapıldığını
görüyoruz. Türkiye’de yükseköğretim
kademesindeki öğrenciye yapılan kamu harcaması, ilköğretim
kademesindeki öğrenciye yapılan kamu harcamasının 5,
ortaöğretimdekinin 4 katıdır. Ortaöğretimde, yani genel
lise ve meslek liselerinde öğrenci sayısı,
yükseköğretimdekinden 1 milyon daha fazla . Gelin görün
ki, ortaöğretimin bütçesi, yükseköğretim
bütçesinin ancak yüzde 60’ı.</p>
<p>
Tüm eğitim kademelerine yapılan kamu eğitim harcamaları, OECD ve AB
ülkeleri ortalamalarının çok altında. Eğitimin temel
kademeleri ile yükseköğretim kademesi arasındaki dengesizlik ise
akıl dışı. Sayılar, Mümtaz Hoca’nın şu
saptamasına hak veriyor:</p>
<p>
<em>“Aile özverileriyle ve yönetim hatalarıyla yanlış
kanallara akıtılan paraları doğru havuzlarda biriktirmek ve
ortaöğretimi daha doğru, etkin ve yararlı biçimde
düzeltme işi için kullanmak sağlanabilse fena mı
olur?”</em></p>
<p>
<em>(*) TÜİK,Türkiye Eğitim Harcamaları Araştırması.2002,
Yayın tarihi 2006.Yayına elektronik ortamda ulaşılabiliyor. </em></p>
<p>
<strong><em>Kaynak: </em>mustafasonmez.net</strong></p>
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder