"50 Soruda"
Bilim

Bilim ve Gelecek Kitaplığı, popüler bilim
alanındaki yayıncılık faaliyetlerini genişleterek, bilimsel konuları
"herkesin anlayabileceği" gibi anlatmak üzere "50
Soruda" adlı bir kitap dizisinin yayınına başladı.

Türkiye'de popüler bilim yayıncılığının önde
gelen dergisi Bilim ve Gelecek, geçtiğimiz aylarda
Kadıköy'de açtığı kitabevi ile birlikte, ismi pek
çoğumuza tanıdık gelecek yeni bir kitap dizisi yayınlamaya
başladı: "50 Soruda". Çoğumuzun çok
çeşitli konularda bilgi dağarcığını genişleten Gerçek
Yayınları'nın geçmişte uzun yıllar yayınladığı
"100 Soruda" dizisi gibi, "50 Soruda" da bilimle
ilgili başlıkları herkesin anlayabileceği şekilde, konunun yerli
uzmanları aracılığıyla okurlara ulaştırmayı amaçlıyor.

Dizinin şu ana dek iki kitabı çıkmış durumda: Prof. Dr. Metin
Özbek'in kaleminden 50 Soruda İnsanın Tarihöncesi Evrimi ve
Afşar Timuçin'in kaleminden 50 Soruda Aydınlanma. 2010
yılında görelilik kuramı, evrim, matematik, evren, kuantum ve
nanoteknoloji, büyük patlama, deprem ve arkeoloji gibi konularda
toplam 13 kitap yayınlanması hedefleniyor.

Afşar Timuçin'in "50 Soruda Üniversitesi"
adını verdiği bu dizi hakkında, Bilim ve Gelecek Dergisi Genel Yayın
Yönetmeni Nalan Mahsereci ile bir söyleşi gerçekleştirdik.
Mahsereci, 50 Soruda dizisini yayına da hazırlıyor.

50 Soruda dizisi nasıl başladı, kısaca anlatır
mısınız?
Bilim ve Gelecek Kitaplığı 2007'den beri kitap yayınlıyor. Bu
tarihten beri yaklaşık on kitap yayınlandı. Ancak, bunlar dergi ile
birlikte çıkardığımız kitaplardı, kitap yayınlamaya
dönük özel bir çabamız yoktu. "50 Soruda"
dizisi ile birlikte kitap yayınını da önemsemeye başladık. Zaten
onun bir parçası olarak bu proje gündeme geldi.

Bu dizi, bilimle ilgili genel bir kültür dizisi. Bilimin temel
alanlarını ve kuramlarını popüler düzeyde anlatmayı
hedefliyor. Soru yanıt formatı, popülerliği, anlaşılırlığı
arttırması için düşünülmüş bir format.
Kuantum, nanoteknoloji gibi, büyük patlama kuramı gibi
özellikle sosyal bilimlerle ilgili insanları tedirgin eden, ilk
duyuşta "aman benden uzak dursun" dedirten kuramları, herkesin
anlayabileceği bir şekilde anlatmayı amaçlayan kitaplar.

Şimdiye kadar iki tane çıktı. 2010 yılı boyunca toplam 13 tane
yayınlanacak. Bu dizinin uzun yıllar boyunca süreceğini
düşünüyoruz. İlk yıl için tespit ettiğimiz 13 kitap
için ülkemizde kendi alanlarında uzman ve alanlarını anlatma
konusunda da yetenekli bilim insanlarına başvurduk.

Bu çalışmaya başlarken geçmişteki "100
Soruda" dizisinden mi esinlendiniz?
Direkt olarak değil ama, 50 Soruda projesini kime anlatsak, herkesin aklına
hemen 100 soruda dizisi geliyor. İstemeden de olsa biz de mutlaka onu
düşünmüşüzdür. Ancak bilinçli olarak bunun
üzerinden düşünmemiştik. Biz, dizinin bir belirleyiciliği
olsun ve akıllarda kalsın istedik.

Peki niye 50 soruda?
Daha çok genç insanları hedefliyor bu dizi. Ama, ben de bu
diziden çok şey öğreneceğimi biliyorum. Bizim ülkemizde
genellikle aydın olmak pozitif bilimlerle ilgileniyor olmayı da
gerektirmez. Çok önemli aydınlarımız kuantum kuramı ne
söylüyor bilmeyebilir mesela. Bunu bilmiyor olmasını da garip
karşılamayız, ama aslında bugünün dünyasını anlamak
için önemli kültür bilgi alanlarından biri. O nedenle,
biz genç insanları hedefliyoruz, sayfa sayısı, soruların sayısı
ona göre düşünüldü ama, popüler düzeyde
bir bilgi verdiği için genele de hitap ediyor.

Bilimin bugün, insanların ilgisini daha fazla mı yoksa daha
az mı çektiğini söylemek mümkün?
Daha az çektiği kesin. Genel olarak bu kültürü
okulların ve eğitim sisteminin vermesini bekleriz. Ancak, bilim
açısından çok temel, olmazsa olmaz bir kuram bile ders
kitaplarından, müfredattan uzaklaştırılmaya çalışılıyor.
Buna dönük bir ilgi yok, çünkü bunu teşvik eden
bir ortam yok. Bizim Bilim ve Gelecek kolektifi olarak kendimize
biçtiğimiz misyon, bilimin toplumun tüm hücrelerine
yayılması için aracılık etmek. Bilimi sırça
köşklerde, akademik duvarlar içinde yapılan bir etkinlik
olmaktan çıkartıp, bir aydınlanmaya dönüşmesine
aracılık etmek. Bu projeyi de bu nedenle yapıyoruz.

Dizinin ilk başlıklarını neye göre belirlediniz ve bundan
sonraki başlıklar nasıl bir dizgi izleyecek?
Bu 13 kitaplık dizgeyi çıkartırken epey bir
düşündük. Temel kuramlar olsun dedik. Bir de bu kitaplar
için, yabancı kitapların çevirilerini esas almadık.
Ülkemizin bilim insanları yazsın istedik. Hem anlatan hem de anlayan
açısından da, aynı dili konuşuyor olmak büyük bir
avantaj. Konularımız da yerli. Mesela ilk on üç kitabın
içerisine deprem de girdi. Çünkü ülkemizin can
yakıcı sorunlarından biri. İnsanların hayatının içinde. Evrim
de ülkemizde en çok tartışılan konulardan biri; inanç
temelinde de ele alındığı için. Onun için evrime de geniş
bir yer verdik. Evrimi, insanın evrimi, canlıların evrimi, yerin evrimi
gibi alt başlıklara ayırarak ele aldık.

Bu konuların çok daha fazla çeşitleneceğini
düşünüyoruz. Mesela ileride 50 Soruda Sümerler, 50
Soruda Hititler gibi çok daha ayrıntılı alanlarda kitaplarımız
olacak.

Özellikle yerli yazarları tercih ettiğinizi belirttiniz.
Dizinin yazarlarından da kısaca bahsedebilir misiniz?
Dizinin ilk kitabı 50 Soruda İnsanlığın Tarihöncesi
Evrimi'nin yazarı Prof. Dr. Metin Özbek, Hacettepe
Üniversitesi Antropoloji Bölüm Başkanı, insanın
biyo-kültürel evrimiyle ilgili temel kitaplardan Dünden
Bugüne İnsan kitabının da yazarı. Dizimizin ikinci kitabının
yazarı Afşar Timuçin'i, soL okurları açısından
tanıtmaya gerek yoktur sanırım.

Yakın zamanda çıkacak kitaplardan 50 Soruda Görelilik
Kuramları kitabının iki yazarından biri, Prof. Dr. Ömür
Akyüz Yeditepe Üniversitesi'nde Eğitim Fakültesi
Dekanı. Kendisi TÜBİTAK Popüler Bilim Yayınları'nın
danışma kurulu üyeliğini yapmış ve çok sayıda popüler
bilim kitabı çevirisi var. Kitabın diğer yazarı Yard. Doç.
Dr. İbrahim Semiz Boğaziçi Üniversitesi. Fizik
Bölümü öğretim üyesi. Fizik eğitiminin nasıl
olması gerektiği üzerine de çalışmaları olan, kafa yoran
biri.

Yayınlanacak olan kitaplardan bir örnek daha vereyim. 50 Soruda
Deprem kitabının yazarı Prof. Dr. Haluk Eyidoğan İTÜ Jeofizik
Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi. AKP
Hükümet tarafından lağvedilen, eski Ulusal Deprem
Konseyi'nin Başkanıydı. Deprem denince akla gelen birkaç
isimden biri.

Bundan sonrası için okurlarınızdan size gelen talepler
oluyor mu?
Oluyor aslında. Hem okurlarımızdan hem yazarlarımızdan talepler geliyor.
Bundan sonrasında bu talepleri değerlendireceğiz.

Son olarak eklemek istediğiniz bir şeyler var mı?
/>
Popüler bilim yayıncılığı Türkiye'de çok kısır.
Bilim dışı safsataları içeren çok sayıda kitap ve yayın
var. İnsanlar giderek bunlara yönlendiriliyor. Biz bu açıdan da
bu kitapları çok önemsiyoruz. Bilimsel düşüncenin
refleks haline gelmesini istiyoruz. Bu safsatalarla karşılaştığından
insanlar "bu bilim değil" diye düşünsün
istiyoruz.

Teşekkür ederiz.

Bilim ve Gelecek Kitaplığı 50 soruda dizisi için bir yıllık
abonelik uygulaması da başlatmış Bununla ilgili ayrıntılı bilgi
Kadıköy Moda Caddesi, Zuhal Sokak'ta bulunan Bilim ve Gelecek
Kitabevi'nden alınabilir.

Kaynak: sol.org.tr