TMMOB'den Çevre Bakanı
ve Bartın Valisi Hakkında Suç Duyurusu

TMMOB, Hattat Holding
tarafından Bartın İli, Amasra İlçesi sınırları
içerisinde kurulmak ve işletilmek istenen "Termik Santral
Entegre Projesi" ile ilgili olarak Çevre ve Orman Bakanı Veysel
Eroğlu, ÇED ve Planlama Genel Müdürü Fevzi İşbilir,
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Daire Başkanı Zeynep Dönmez,
Bartın Valisi İsa Küçük, Hattat Holding yetkilileri ve
Çınar Mühendislik Müşavirlik ve Proje Hizmetleri
yetkilileri hakkında görevi kötüye kullanmak
gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu.
 
 
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'na verilen şikâyet
dilekçesinde gerekçeler şöyle sıralandı:

1.) Hattat Holding tarafından Bartın İli, Amasra
İlçesi sınırları içerisinde kurulmak ve işletilmek istenen
"Termik Santral Entegre Projesi" ile ilgili 16 Nisan 2010 tarihinde
Bartın Valisi İsa Küçük'ün başkanlığında
Bartın İl Özel İdaresi toplantı salonunda "Termik Santral
Bilgilendirme Toplantısı" adı altında, yasal dayanaktan yoksun, kamu
yararına aykırı, hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü
ilkelerini çiğneyen bir toplantı yapılmıştır. Amasra'da
kurulmak istenen termik santral konusunda "bilgilendirme" amacıyla
yapıldığı iddia edilen söz konusu toplantı, aslen yasal olarak
hayata geçirilmesi mümkün olmayan bir projeye, yasal kılıf
oluşturmak amacıyla yapılmıştır.

2.) Hattat Holding tarafından 2005 yılından itibaren
Bartın-Amasra'da termik santral yapılmak istenmektedir. Ancak, termik
santral kurulmak istenen bölgenin doğal ve tarihi zenginlikleri,
coğrafi ve iklim özellikleri, bitki örtüsü, peyzaj
değerleri, turizm potansiyeli ile yöre yurttaşlarının tepkisi
nedeniyle çevre ve insan sağlığı üzerinde olumsuz etkileri
öngörülen, kullanılacak kömür nedeniyle
küresel ısınmaya yol açan bir teknolojiyi barındıran söz
konusu termik santral Amasra'da yapılamamakta, ilgili idarelerden
gereken izin ve ruhsatlar alınamamaktadır. Son olarak işletmeci firma
tarafından kendi ticari çıkarı adına hukuk kuralları hiçe
sayılarak göstermelik bir ÇED Başvurusu yapılarak zaman
kazanılmaya çalışılmış ve yasa ve yönetmeliklere aykırı
yollardan izin ve lisans işlemlerine başlanmıştır. Fakat asıl kabul
edilemeyecek olan işletmeci firmanın ticari çıkarı adına
giriştiği bu hukuksuzluğa kamu kurumlarının da ortak edilmeye
çalışılmasıdır.

3.) Çevre ve Orman Bakanlığı ÇED ve
Planlama Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve ekte
sunulan Zonguldak- Bartın-Karabük Planlama Bölgesi 1/100.000
Ölçekli Çevre Düzeni Planı Plan Hükümleri
göz önüne alındığında; "Termik Santral Entegre
Projesi" için öngörülen yerde projenin hayata
geçilemeyeceği açıktır. Nitekim Hattat Holding tarafından
termik santral yapılması planlanan alanın Turizm Alanı olarak
belirlenmesi nedeniyle Çevre ve Düzeni Planı hakkında askı
süresi içinde yapılan itirazlar doğrudan Çevre ve Orman
Bakanlığı tarafından ekte sunulan tablodan da anlaşılacağı gibi
"UYGUN BULUNMAMIŞTIR". Dolayısıyla "Termik Santral Entegre
Projesi"  için seçilen yerin uygun olmadığını
bizzat Çevre ve Orman Banklığı da kabul etmektedir. Nitekim
Çevre ve Orman Bakanlığı'na sunulan dilekçemiz
ekindeki ÇED Başvuru Dosyası'nda da proje için
seçilen yer ile ilgili net bir bilgi verilemektedir. Dolayısıyla
nerede yapılacağı belli olmayan bir proje hakkında ÇED süreci
başlatılmış olmaktadır. Yer seçimi konusunda
açıkça hukuka aykırılık olmasına ve bu husus ilgili
idarelerce tespit edilmesine rağmen, proje konusunda aynı yetkili
idarelerce projede ısrar edilmesi, işlenen suçun kasıt unsurunu
oluşturmaktadır.

4.) Çınar Mühendislik Müşavirlik ve
Proje Hizmetleri Ltd. Şti tarafından hazırlanan ÇED Başvuru
Dosyası'nın Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan ÇED
Olumlu Görüşü alamayacağı belli olmasına rağmen,
Çevre ve Orman Bakanlığı ÇED ve Planlama Genel
Müdürlüğü'ne ÇED Başvurusu yapılmasının
nedeninin ise EPDK tarafından işletmeci firmaya verilen Lisansın iptal
edilmesinin önüne geçmek ve zaman kazanmak olduğu
çok açıktır.

5.) 30 Eylül 2009 tarihine kadar Elektrik Piyasası
Lisans Yönetmeliği'ne göre, elektrik üretim lisansı
alınması için ÇED Olumlu ya da ÇED Gerekli Değildir
Kararı alınmasına gerek yoktu. TMMOB'ye bağlı bir kısım odanın
da davacısı olduğu İzmir Aliağa'da ENKA A.Ş. tarafından kurulmak
istenen termik santral projesi için EPDK'nın verdiği
üretim lisanslarının iptali amacıyla açılan davada; 
Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulu tarafından verilen 07/05/2009
tarihli dilekçemiz ekinde sunulan karar, 23/07/2009 tarihinde
taraflara tebliğ edilmiştir.  Danıştay'ın ÇED olumlu
kararı ya da ÇED gerekli değildir kararı olmadan lisans
verilmesini, sağlıklı çevrede yaşama hakkına, dolayısıyla
hukuka aykırı bulan bu kararının ardından EPDK tarafından 30/09/2009
tarihli Resmi Gazete'de Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile artık ÇED izni ya
da ÇED gerekli değildir kararı olmadan lisans alınamayacağı
düzenlemiştir.

Bu yönetmelik değişikliği ile Hattat Holding gibi daha önce
ÇED izni ya da ÇED gerekli değildir kararı olmadığı halde
lisans alanların lisanslarının yönetmeliğin 13.maddesine göre
tadil edilmesi yani değiştirilmesi öngörülmüştür.
04/8/2002 tarihli ve 24836 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan
Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik ile 30 Eylül 2009 tarihinde getirilen
Geçici 36. madde şu şekildedir:

"GEÇİCİ MADDE 36 - Üretim faaliyetinde bulunmak
üzere bu maddenin yürürlük tarihinden önce lisans
alan ve Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında
alınması gereken karar için ilgili kuruma başvurmamış tüzel
kişilerin, bu maddenin yürürlük tarihini izleyen altmış
gün içerisinde Çevresel Etki Değerlendirmesi
Yönetmeliği kapsamında alınması gereken karar için ilgili
kuruma başvurmaları zorunludur. Bu süre içerisinde ilgili
kuruma başvuruda bulunduğunu Kuruma ibraz edemeyen tüzel kişiler
hakkında Kanunun 11 inci maddesi hükümleri uygulanır.

           
Üretim faaliyetinde bulunmak üzere bu maddenin
yürürlük tarihinden önce lisans alması uygun bulunan ve
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında
alınması gereken karar için, bu maddenin yürürlük
tarihini izleyen altmış gün içerisinde ilgili kuruma
başvurmaları zorunludur. Bu süre içerisinde ilgili kuruma
başvuruda bulunduğunu Kuruma ibraz edemeyen tüzel kişilerin lisans
başvuruları Kurul kararıyla reddedilir ve Kuruma sunulmuş bulunan banka
teminat mektupları irat kaydedilir.

            Birinci
ve ikinci fıkra kapsamına giren tüzel kişilerden;

            a)
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında
Seçme Eleme Kriterlerine tabi projeleri bulunanlar, bu projelerine
ilişkin olarak alınan Çevresel Etki Değerlendirmesi gerekli
değildir kararını, bu maddenin yürürlük tarihini izleyen
doksan gün,

            b)
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında
Çevresel Etki Değerlendirmesine tabi projeleri bulunanlar ise, bu
projelerine ilişkin olarak alınan Çevresel Etki Değerlendirmesi
olumlu kararını bu maddenin yürürlük tarihini izleyen
üçyüz gün içerisinde Kuruma ibraz etmekle
yükümlüdür. Bu süre zarfında, söz konusu
kararın, tüzel kişinin kendisinden kaynaklanmayan nedenlerle ibraz
edilememesi halinde, söz konusu tüzel kişinin lisansı Kurul
kararıyla sona erdirilir veya lisans başvurusu Kurul kararıyla reddedilir
ve Kuruma sunulmuş bulunan banka teminat mektubu iade edilir.

           
Üçüncü fıkrada öngörülen süreler,
ilgili tüzel kişiden kaynaklanmayan nedenlerin tevsiki halinde, Kurul
kararıyla uzatılabilir."

6.) Yukarıda belirtilen ilgili yönetmelikte
yapılan değişiklikleri gösteren hukuksal gelişmelerden gerek
işletmeci firma yetkililerinin gerek ÇED Genel
Müdürü'nün gerekse Bartın Valisi'nin
haberdar olmaması mümkün değildir. Bu nedenle yönetmelik
değişikliğinde tanınan süre dolmak üzereyken henüz
projenin yeri belli olmadan ÇED başvurusu yapılmıştır. Yapılan
ÇED başvurusundan sunulan ÇED Başvuru Dosyası
incelendiğinde; yer seçimi ile ilgili sorunların varlığını
koruduğu, ÇED Başvuru Dosyası hazırlanırken, ÇED Başvuru
formatında açık olmasına rağmen,  bu hususun mümkün
olduğunca gizlenmeye çalışıldığı görülmektedir.
Çınar Mühendislik Müşavirlik ve Proje Hizmetleri Ltd.Şti
yetkileri başvuru dosyasını hazırlarken mümkün olduğunca yer
seçimi ile ilgili sorunları ÇED süreci devam ederken
çözülmesi gereken konular gibi göstermeye
çalışarak suça ortak olmuş, gerçekleştirilmek
istenen hukuksuzluğa teknik "mazeret" üretmeye
çalışmıştır.

7.) Yönetmelik değişikliğinde tanınan ilk
süre 30 Kasım 2009 tarihinde bitmek üzereyken ÇED
başvurusu yapılmıştır. Gelinen aşamada ilk 60 günlük
süre sınırını aşmak için hukuka aykırı bir başvuru
yapılmış ve halen bu başvuru ÇED Genel
Müdürlüğü tarafından ret edilmemiştir. 16 Nisan
tarihinde Bartın Valisi İsa Küçük'ün
başkanlığında Bartın İl Özel İdaresi toplantı salonunda yapılan
toplantıda ÇED Genel Müdürü olarak katılan Fevzi
İşbilir, ÇED başvurusu yapılmasıyla, ÇED sürecinin
başlamasının ayrı şeyler olduğunu iddia ederek, halkı yanıltmaya, şu
ana kadar ÇED başvurusunu reddetmemelerine "mazeret"
uydurmaya çalışmaktadır. Nitekim kamuoyunun ve yöre halkının
yakın ilgisi nedeniyle yaşanan hukuksuzluk karşısında artan tepkileri
azaltmak "bilgilendirme" adı altında yapılan bu toplantının
diğer bir gerekçesini oluşturmuştur. ÇED Genel
Müdürü, ÇED Yönetmeliği'ne göre şu
ana kadar ya ÇED başvurusunu ret etmeli ya da ÇED
başvurusunun hukuka uygun olduğunu düşünüyorsa ÇED
Yönetmeliği'nin 9.maddesine göre yapmasına gereken Halkın
Katılımı Toplantısı'nı yapmalıydı. Ayrıca bu şekilde
ÇED Yönetmeliği'nde belirtilen süreklere ve
prosedüre uyulmayarak yukarıda alıntı yapılan Elektrik Piyasası
Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
ile getirilen 300 günlük süre konusunda da Hattat
Holding'in çıkarı adına yasa ve yönetmeliklere aykırı
bir prosedür uygulanmaktadır.

8.) TMMOB, Anayasa'nın 135. maddesinde
tanımlanan, 6235 Sayılı Türk Mühendis Ve Mimar Odaları Birliği
Kanunu'na göre kurulmuş, kamu kurumu niteliğinde meslek
kuruluşudur. 2 Aralık 2002 tarih ve 24954 sayılı Resmi Gazete'de
yayınlanan TMMOB Ana Yönetmeliği'nin "Birliğin ve Bağlı
Odaların Amaçları" başlıklı 3. Maddesinin (b) bendine
göre; "...Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının
ortak gereksinmelerini karşılamak, mesleki etkinlikleri kolaylaştırmak,
mesleğin genel yararlara uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek
mensuplarının birbirleriyle ve halkla olan ilişkilerinde
dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere
meslek disiplinini ve ahlakını korumak; kamunun ve ülkenin
çıkarlarının korunmasında, yurdun doğal kaynaklarının
bulunmasında, korunmasında ve işletilmesinde, çevre ve tarihi
değerlerin ve kültürel mirasın korunmasında, tarımsal ve sınai
üretimin artırılmasında, ülkenin sanatsal ve teknik
kalkınmasında gerekli gördüğü tüm girişim ve
etkinliklerde bulunmak" Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) ve bağlı
Odaların amaçları arasında sayılmıştır. Ana
Yönetmeliklerinde belirlenen kuruluş amaçları ve görevleri
dikkate alındığında şüpheliler hakkında gerekli yasal
süreçlerin başlatılmasını talep etmek TMMOB ve bağlı
odaların bir görevidir. Nitekim ekte sunduğumuz TMMOB Bartın-Amasra
Termik Santral Raporu Kitabı bu çerçevede kamusal
sorumluluğun bir gereği olarak hazırlanmış bilimsel bir
çalışmadır.

9.) Türk Ceza Kanunu'nun 257. Maddesi'ne
göre; "Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan haller
dışında, görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle,
kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere
haksız bir kazanç sağlayan kamu görevlisi, bir yıldan
üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır."
Şüphelilerin eylem ve işlemleri dikkate alındığında yasanın
öngördüğü suç tipinin oluştuğu noktasında
kuşku kalmamaktadır.